Azərbaycan Qazaxıstandan buğda idxalını 27 dəfə artırıb - Rusiyanın payı 2 dəfə azalıb

Rusiya bu ilin avqust ayına qədər ölkədən buğda və başqa strateji ərzaq məhsullarının ixracını qadağan edib. Bu da Azərbaycan kimi taxıl idxal edən ölkələri alternativlər axtarmağa vadar edib. Xatırladaq ki, ötən il ölkəmizə Rusiyanın bütün ixracının 4 fazi - 1 milyon ton taxıl gətirilib. Ərzaq buğdası üçün 315 milyon dollardan artıq vəsait ödənilib.

Azərbaycanın idxal coğrafiyasını şaxələndirmək istəyəndə ilk ağla gələn ölkə Qazaxıstandır. Rəsmi rəqəmlər də 2022-ci il başlayandan bəri Qazaxıstandan buğda idxalında rekord artımlar olduğunu göstərir. Bu ilin ilk iki ayının nəticələrinə görə, Qazaxıstandan Azərbaycana 81 min 723 ton buğda gətirilib. Bu o deməkdir ki, ötən ilin eyni dövrüylə müqayisədə Qazaxıstandan buğda idxalı düz 27 dəfə artıb. Dəyər ifadəsində idxalın həcmi 34 dəfə yüksəlib.

İlin ilk iki ayı boyunca Rusiyadan gətirilən buğda həcmi də ötən illə müqayisədə çoxalıb. Yanvar və fevral aylarında Rusiyadan Azərbaycana 68 min tondan çox buğda idxal edilib. Bu, ötən ilin nəticələri ilə müqayisədə üç dəfədən çox artım deməkdir. Dəyər ifadəsindəki artımsa beş dəfəni üstələyir. Hər iki əsas idxal istiqamətindən idxalın artması bu il ölkəyə toplam buğda idxalını da artırıb. İlin ilk iki ayı ərzində ölkəyə bütövlükdə 150 min tondan çox buğda gətirilib. Ölkənin toplam idxalının 3 faizə yaxını olan bu idxal Azərbaycana 52 milyon dollara başa gəlib. Başqa deyimlə, ölkədən çıxan hər 100 dolların 3-ü buğda idxalına xərclənib.

İdxalda ölkələrin payındakı ciddi dəyişiklik də diqqət çəkir. Ötən il Azərbaycana buğda idxalında Rusiyanın payı 86 faiz idisə, bu il 46 faizə enib. Başqa sözlə, buğda idxalında Rusiyanın payı, az qala, iki dəfə azalıb və əvəzində Qazaxıstanın payı 14 faizdən 54 faizə yüksəlib.

Qazaxıstan kimi iri buğda ixracatçısının coğrafi olaraq Azərbaycana yaxın yerləşməsi bu məhsuldan ciddi asılılığı olan ölkə üçün üstünlük kimi görünə bilər. Ancaq nəzərə almaq lazımdır ki, hazırda qlobal iqtisadiyyatda baş verənlər ərzaq qiymətlərinin yüksəlməsi ilə yanaşı, ərzaq təhlükəsizliyi ilə bağlı çağırışları da gündəmə gətirir. 

Aprelin 15-də yayılan xəbərdə qeyd edilir ki, bugündən Qazaxıstan buğda və un ixracını üç ay müddətinə, uyğun olaraq, 1 milyon və 300 min tona salacaq. Qadağanın sonra uzadılacağı bəlli deyil. Qazaxıstanın bu il ərzində Azərbaycanın buğda təminatında ən çox paya sahib ölkə olduğu diqqətə alınsa, məhdudiyyətlərin uzanması Azərbaycana da ciddi çətinliklər törədə bilər.