"Zərərli maddələr varsa, Söyüdlüdəki göl qurudulmalıdır" - Ekspert
“Əgər göldə doğrudan da zərərli maddələr varsa, onun qurudulması, ərazinin təmizlənməsi, həmin zərərli maddələrin xüsusi qablara toplanaraq müəyyən yerlərdə mühafizə edilməsi vacibdir”.
Bunu Azərbaycan Ekologiya Standartlarının Monitorinq Fondunun prezidenti, biologiya elmləri doktoru, professor Rauf Sultanov Bakupost.az -a açıqlamasında Gədəbəyin Söyüdlü kəndində sakinlərin etirazına səbəb olan gölün insanların və ev heyvanlarının sağlamlığına təsiri ilə bağlı danışarkən deyib.
Rauf Sultanovun sözlərinə görə, Azərbaycanın bu sahədə imkanlarının olduğu bir vaxtda belə bir prosesin diqqətdən kənarda qalması yaxşı hal deyil:
“Əlvan metalların əldə olunması və digər yeraltı faydalı qazıntı işləri zamanı zərərli maddələrin ortaya çıxması bu gün bir nömrəli problemdir. Sovet dövründə Xəzər dənizindən neft çıxarılanda ekologiya heç kimi maraqlandırmırdı. Hətta Azərbaycanda Ekologiya Nazirliyə də yox idi. Xəzər dənizindən çıxarılan neft yeraltı torpaqlara siyarət etmişdi. İndi oraların təmizlənməsi üçün milyardlarla manat vəsait lazımdır. Bu gün Xəzər dənizində istifadə olunan qurğularda birinci növbədə ekoloji vəziyyət nəzərə alınır".
Ekspert Söyüdlü kəndində ekoloji vəziyyətdəm məlumatsız olduğunu, lakin qazıntı zamanı istər-istəməz torpağın çirkləndiyini bildirib:
"Metalın emalı prosesində, yuyulmasında çoxlu sudan istifadə olunur. Bu sularda ətraf mühitə müəyyən təsiri olan zərərli maddələr olur. Azərbaycan öz ərazisinin ekoloji mühitinin pisləşməsini heç vaxt istəməz. Bu gün Söyütlü kənd sakinlərinin müəyyən etirazları var və biz onları dinləməliyik. Araşdırılma aparılmalıdır. Əgər həmin göldə doğrudan da ciddi nöqsanlar varsa, dövlət təxirəsalınmaz işlər görməlidir. Bununla bağlı əhaliyə məlumat verilməlidir ki, bu istiqamətdə monitorinq aparılır və lazımi işlər görülür”.
Rauf Sultanov qeyd edib ki, beynəlxalq tələblərə uyğun olaraq insan sağlamlığına və kənd təsərrüfatı məhsullarının yetişməsi prosesinə təsir göstərməməsi üçün həmin zərərli maddələr əhali olmayan yerlərdə mühafizə edilə bilər:
“Dünya miqyasında atom elektrik stansiyaları var. Onların fəaliyyəti prosesində insan sağlamlığına böyük təsir göstərən zərərli uran qalıntıları yaranır. Buna beynəlxalq miqyasda nəzarət edilir. Həmin o nüvə qalıqları xüsusi qablara doldurularaq dünyanın müəyyən yerlərində yeraltında izolyasiya edilərək saxlanılır. Elə ölkələr var ki, həmin o zərərli maddələrin öz torpaqlarında mühafizə edilib saxlanılmasına müqavilə əsasında razılıq verirlər. Əlbəttə ki, Söyüdlü kəndindəki göldə doğrudan da zərərli maddələr varsa, sadaladığım proseslər orda da tətbiq edilməlidir”.
Professor bildirib ki, Araz çayının çirklənməsində Ermənistanın payı olduqca çoxdur:
“Bu gün biz Ermənistanı tənqid edirik ki, onlar yeraltı qazıntılar zamanı zərərli tullantıları Araz çayına axıdırlar. Ermənistan beynəlxalq konvensiyalara qoşulmayıb. Ona görə də biz onları məhkəməyə verə bilmirik. İran indiyədək bu barədə sussa da, bu yaxınlarda o da Ermənistana öz etirazını bildirdi. Ermənilərin ekologiyaya zərər vurmamasını tələb etdiyimiz halda özümüzdə belə bir faktın olması əlbəttə, çox pisdir”.
