ABŞ-ın yeni tələsi...

ABŞ-ın Montrö Boğazları Konvensiyası vasitəsilə yeni böhran yaratmağa çalışması gündəmə gətirilib.

ABŞ Müdafiə Nazirinin Beynəlxalq Təhlükəsizlik Məsələləri üzrə müşaviri Seleste Uollanderin Montrödə 19-cu maddənin tətbiqinin dəyişdirilməsi ilə bağlı son tələbi yeni müzakirələrə səbəb olub.

Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrov Türkiyənin Montrö Konvensiyasının müddəalarını ciddi şəkildə yerinə yetirdiyini ifadə edib:

“ABŞ müqaviləni dəyişməyə müvəffəq olmayacaq”.

Altınbaş Universitetinin rektoru, Beynəlxalq Əlaqələr Mütəxəssisi Prof. Dr. Çağrı Erhan Qara dənizə sahili olmayan ölkələrin böyük döyüş gəmilərini və təyyarə gəmilərini oraya buraxa bilməyəcəklərini ifadə edib:

"Müharibə vəziyyətində olan dövlətlərin döyüş gəmiləri Boğazlardan keçə bilməz. Ancaq müharibədə iştirak etməyən Qara dənizə həmsərhəd ölkələr sülh dövründə olduğu kimi öz gəmilərini keçirə bilər”.

Erhan Qara dənizə sahili olmayan ölkələrin hərbi gəmilərini boğazlardan keçirmək üçün Türkiyəyə müraciət etməli və 15 gün əvvəldən icazə almalı olduğunu vurğulayıb.

Qara dənizə sahili olan ölkələr 7 gün öncədən keçid icazəsi almalıdırlar. ABŞ, İngiltərə, Fransa kimi ölkələrin boğazlardan keçə bilən döyüş gəmiləri 8 min tondan ağır ola bilməz. Montröyə görə, Boğazlardan keçən döyüş gəmiləri 21 gün sonra Qara dənizi tərk edir.

Konvensiyaya görə, qaçılmaz müharibə təhlükəsi halında Boğazlara nəzarət etmək səlahiyyəti tamamilə Türkiyəyə məxsusdur.

Beynəlxalq Əlaqələr üzrə Ekspert Prof. Dr. Həsən Köni bildirib ki, Türkiyə Montrö Konvensiyasının qüvvədə qalması üçün sona qədər müqavimət göstərəcək:

"ABŞ strategiyası üçün Rusiyanı qarşıya almağın nəticəsi çox ağır ola bilər. Türkiyə rinqdəki ölkə mövqeyinə sürüklənəcək. Bu, Qafqazda və Yaxın Şərqdə yeni qaynar münaqişə deməkdir. Montrö Türkiyənin təhlükəsizliyinin şah damarıdır".