Qərb riyakarlığının nümayişi: Assanc xaindir, Protaseviç qəhrəman?

Lukaşenko öz hakimiyyətinin Qərb xüsusi xidmət orqanları tərəfindən devrilməsini istəmir, Qərbin Belarusu "Avropanın Suriyası"na çeirmək cəhdləri baş tutmur. 

May ayının 23-də Yunanıstandan Litvaya uçan “Ryanair” şirkətinə məxsus sərnişin təyyarəsi Belarus hava məkanından keçərkən göyərtəsində bomba olduğu iddia edilərək paytaxt Minskə endirildi və təyyarədəki müxalif jurnalist, “NEXTA” telegram kanalının keçmiş baş redaktoru Roman Protaseviç həbs edildi. Protaseviçin həbsi Belarus hökumətinə qarşı sərt qadağaların tətbiq olunmasına gətirib çıxardı: Avropa İttifaqı Belarusla hava sərhədlərini tam bağladığını elan etdi, ABŞ prezdenti C.Bayden Belarusa qarşı tədbirlər görəcəyini bildirdi, Fransa və Avropa İttifaqının üzvləri Belarusla hava uçuşlarını ləğv etdilər, Litva və Latviya Belarus diplomatlarını öz ölkələrindən çıxarmağa başladı, hələ qarşıda iqtsadi sanksiyaların tətbiq ediləcəyinin anonsunu verirlər. Amma...

Görəsən, Aİ və Qərb dövlətləri ABŞ tərəfindən təqib edilən WikiLeaks-in təsisçisi, jurnalist Culian Assancla bağlı məsələlərdə niyə etiraz etmirdilər?

Bu müddət ərzində Qərb dövlətləri C.Assanca görə ABŞ-la hava uçuşlarını niyə ləğv etmədi? Niyə Aİ ölkələri ABŞ-a qarşı sanksiyalar tətbiq etmirdilər? Nə üçün ABŞ diplomatları Avropa ölkələrindən qovulmurdular?

Cavab çox sadədir: “Demokratiya” libası geyinərək bütün bu oyunların başında duran elə ABŞ-ın özüdür, istəmədiyi adamı terrorçu elan edir, istədiyi adamı qəhrəman! Adı da olur Qərb demokratiyası!

ABŞ Assancı tələb edir, bəs Belarusun Protaseviçi tələb etməsini niyə qəbul etmir?

C.Assanc ABŞ-ın ölüm təhdidindən qorunmaq üçün düz 8 il Ekvadorun Londondakı səfirliyinə sığındı, 2012-ci ildən 2019-cu ilin aprelinə qədər səfirlikdə yaşadı. Assancın artıq 50 yaşı var, o, 10 ildir ABŞ-ın ölüm təqiblərindən qurtulmaq üçün gizlənməyə məcburdur. Onu sonuncu dəfə ABŞ-ın tələbi ilə İngiltərə polisi Ekvador səfirliyində həbs etdi. Fransa buna niyə etiraz etmir?

Assanc nə edib?

Assanc ABŞ-ın İraq və Fələstindəki apardığı müharibələrlə bağlı ciddi sənədlər yaymışdı. ABŞ-ın Şərq dövlətlərindəki amansız və qəddar siyasətini minlərlə məxfi sənədlər yaymaqla ifşa edən 18 maddə ilə ittiham olunur və ABŞ-a ekstradisiya olunacağı təqdirdə onu 175 il həbs gözləyir.

Protaseviç nə edib?

Hazırda Minsk şəhərinin 1 saylı istintaq təcridxanasında saxlanılan və oradan lentə alınaraq ictimailəşdirilən videomraciətdə R.Protaseviç deyir:

“İstintaq təcridxanasının əməkdaşlarının mənə münasibəti son dərəcə nəzakətli və qanuna uyğundur. Hazırda istintaqla əməkdaşlığa davam edirəm və Minsk şəhərində kütləvi iğtişaşların təşkil olunması faktı üzrə etirafedici ifadələr verirəm”.

Söhbət 2020-ci ilin avqust ayında Belarusda baş tutan prezident seçkilərindən sonra keçirilən kütləvi aksiyalar zamanı “NEXTA” teleqram kanalının yaydığı məlumatlardan gedir. Bu kanal vasitəsilə Belarus xalqı kütləvi iğtişaşlara, qırğınlara səslənirdi, ölkənin dörd bir yanı mitinqlərlə alovlanırdı. Düzdür, Protaseviç ötən ilin sentyabrından etibarən kanaldakı fəaliyyətini dayandırıb. Amma bu onu məsuliyyətdən azad edirmi?

Lukaşenko nə düşünür?

Hazırda Qərbin əsas hədəfinə çevrilən Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenko mayın 26-da Protaseviç barədə danışaraq mühüm məqama toxunub:

“Müdafiəçiləri bu şəxsin hansı xüsusi xidmət orqanlarında çalışdığını izah etsinlər. Kimlərin ona pul verdiyini açıqlasınlar”. ABŞ, Fransa və Aİ ölkələri öncə Protaseviçin kimliyini, hansı amala xidmət etdiyini açıqlamalıdırlar. Təcrübə göstərir ki, ABŞ, Fransa və müxtəlif Qərb dövlətləri ifşa oluan casuslarını məhz bu şəkildə ciddi-cəhdlə müdafiə ediblər. Tarixi nümunələr də kifayət qədərdir.

Lukaşenko Protaseviçin ölkədə qarışıqlıq salmağa hazırlaşdığını da deyib: “Roman Protaseviç və yoldaşları qırğın və qanlı üsyan törətməyə hazırlaşırdı. Bir ekstremist şəriki də vardı. Terrorçular siyahısına daxil edilib. Bunu kim bilirdi?”.

Belarusdan ədalət tələb edən Qərb öncə öz ədalətini nümayiş etdirməli, Assanc başda olmaqla, haqqında ən ağır maddələrlə ittihamlar irəli sürdüyü jurnalistlərin, ictimai fəalların təqibini dayandırmalıdır. 

Öz ölkəsində jurnalistləri təqib edən, haqlarından cinayət işi açan dövlətlərin başqa bir dövlətin daxili işlərinə müdaxiləsi yolverilməzdir. Əslində bu dövlətlər Protaseviçin Qərbin layihəsi olduğunu nümayiş etdirir. Tixonovskyananın müraciətləri, onun öz ölkəsinin – Belarusun cəzalandırılması, iqtsiadi sanksiyaların tətbiqi ilə bağlı Qərbdən tələbləri bir daha göstərir ki, bu, projedir. Neçə ki, ötən ilin avqust ayında hər iki şəxs eyni məqsədə xidmət edirdi. Biri müxalif lider kimi tribunaya qaldırıldı, digəri anarxist çıxışlarla xalqı kütləvi qırğınlara, dağıdıcılığa səslədi.

Əgər C.Assanc sabah Belarusa sığınmağı bacarsa, o zaman ABŞ Belarus dövlətindən onun həbs edilərək ekstradisiya olunmasını tələb etməyəcəkmi? Edəcək!

Bu məntiqlə baxanda haqqında cinayət işi qaldırılan, beynəxalq axtarışa verilən belaruslu bloqer Protaseviçin həbsinin qanunsuz tərəfi nədir?

Belarus hökumətinin haqqı var ki, Protaseviçin külli miqdarda vəsaiti necə əldə etdiyini və bu vəsaitlərlə onun öz ölkəsində həyata keçirdiyi iğtişaşların səbəblərini araşdırsın. Əgər arxasından hansısa Qərb xüsusi xidmət orqanının barmağı çıxacaqsa, nə olacaq?

Bəziləri Lukaşenkonu diktator adlandırmaqla bloqerin həbsini onun növbəti səhvi kimi qiymətləndirirlər.

Amma ortada bir həqiqət var: Qərbin Belarusu “Avropanın Suriyası”na çevirmək cəhdləri hələki baş tutmur.

Ötən ilin təzyiqləri qarşısında Lukaşenko tab gətirməyi bacardısa, öz ölkəsini qırğınlardan xilas edə bildisə, o zaman onun öz ölkəsini bundan sonra da qorumağa haqqı var. Ən azı, Lukaşenko Qərbin təzyiqləri və Belarusun Suriyaya çevrilməsi fonunda hakimiyyətdən getməməlidir. Məncə, onun istədiyi də budur: hakimiyyətdən dağıdıcı proje nəticəsində yox, Belarusu rahat relsə çıxarıb getmək istəyəcək. O, öz hakimiyyətinin Qərb xüsusi xidmət orqanları tərəfindən devrilməsini istəmir. Üstəgəl, bu üsulla devrilən prezdentlərin sonrakı aqibəti də yaxşı olmayıb. Və Lukeşanko bütün bunları bilir. O, özünün gələcəkdəki təhlükəsizlik zəmanətini də məhz Belarus xalqından, Belarus dövlətindən almaq istəyir.

Müəllif: Samir Feyruzov,

Azsiyasət.com